Historie Noord-Holland
Holland was het voornaamste gewest over een Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1795 werd een Bataafse Republiek uitgeroepen. Na de staatsgreep betreffende 21 januari 1798 werd op 23 april 1798 een Acte betreffende Staatsregeling aangenomen, waarmee de oude gewestelijke grenzen radicaal werden gewijzigd. De republiek werden onderverdeeld in acht departementen betreffende zo veel geoorloofd gelijke bevolkingsaantallen, waarbij Holland uiteenviel in:
dit departement betreffende Texel
het departement van een Amstel
dit departement met de Delf
Ook lagen ook dit departement betreffende de Schelde en Maas en het departement van een Rijn deels op Hollands grondgebied.
Uiteindelijk voldeed de andere ordening niet en na een instelling in 1801 van dit Bataafs Gemenebest werd dit departement Holland ingesteld volgens een oude gewestelijke grenzen over Holland. In 1806 werden het Bataafs Gemenebest verwisselen door dit Koninkrijk Holland. Het jaar daarop werden het departement Holland opgedeeld in dit departement Amstelland (overeenkomend met Noord-Holland) en dit departement Maasland (overeenkomend met Zuid-Holland). Na in 1811 het Koninkrijk Holland voor het Franse Keizerrijk werden gevoegd, werd Amstelland bij Utrecht gevoegd tot dit département de la Zuyderzée - Zuiderzeedepartement - en werd Maasland omgedoopt tot département des Bouches-de-la-Meuse - Monden aangaande een Maas.
Nadat een Fransen einde 1813 uit Nederland gevlucht waren, was de rangschikking aanvankelijk ongewijzigd. Met een Grondwet van 29 maart 1814 werden een departementen verwisselen door provinciën ofwel landschappen. Zuiderzee en Monden aangaande een Maas werden verenigd in de provincie Holland. Door minister Over Maanen werd in een grondwetcommissie nog een titel Holland en West-Friesland voorgesteld "om juiste verlangen van achtenswaardige Noordhollanders ... toe te melden", maar dit werden door een rest over de commissie verworpen.[twee]
Een andere provincie kreeg in 1814 2 gouverneurs, wier ambtsgebied overeenkwam betreffende de voormalige departementen Amstelland en Maasland. Vlieland en Terschelling gingen terug over Friesland naar Holland, doch ons deel betreffende Hollands Brabant was bij Noord-Brabant en in 1815 werden ook dit laatste Hollands Brabant, het Land aangaande Altena, voor Noord-Brabant gevoegd. Uiteindelijk werd in 1820 een grens betreffende Utrecht en Gelderland vastgesteld.
Om de dominantie te beperken werden Holland voor de grondwetsherziening betreffende 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst. Een noodzaak hiertoe werd in Zuid-Holland ook niet gevoeld. In Noord-Holland gold het immers in sterke mate vanwege Amsterdam, het in 1838 het provinciaal gerechtshof met zichzelf voorbij zag gaan ten gunste betreffende Den Haag. In West-Friesland was men bevreesd een overheersende positie betreffende Amsterdam en drong men met op het herstel betreffende een verdeling bijvoorbeeld deze was tussen het Noorder- en Zuiderkwartier vanwege 1795. Op deze plaats werd echter ook niet met tegemoetgekomen. Nadat een Haarlemmermeer in 1855 was drooggelegd, werden deze bij Noord-Holland gevoegd, waarna Zuid-Holland in 1864 dit grootste deel aangaande een gemeente Leimuiden ter compensatie kreeg toegewezen.
In 1942 werden een eilanden Vlieland en Terschelling voor een provincie Friesland ingedeeld.[3] Dit voormalige eiland Urk maakte tot 1950 deel uit aangaande Noord-Holland.
Om 2010 tot 2012 was daar enige tijd sprake betreffende ons samenvoeging van de provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. In 2014 werd overduidelijk het deze regelen over de baan bestaan.
Geografie Noord-Holland
Satellietfoto met het Noorderkwartier, een IJsselmeerpolders en ons deel van Friesland
Noord-Holland bestaat grotendeels uit ons kopvormig schiereiland tussen een Noordzee, een Waddenzee en dit IJsselmeer. In dit zuiden grenst de provincie aan Zuid-Holland en Utrecht, in dit oosten via middel aangaande de Houtribdijk en Hollandse Brug aan een provincie Flevoland en in dit noorden via geneesmiddel betreffende een Afsluitdijk met een provincie Friesland.
De provincie mag worden onderverdeeld in een noordelijk deel ("Hollands Noorderkwartier") en een zuidelijk deel, waarbij dit Noordzeekanaal (en in vroegere tijden dit IJ) indien grens werkt.
Ten zuiden betreffende dit Noordzeekanaal liggen een stedelijke gebieden over Amsterdam, Haarlem, imp bron de Haarlemmermeer betreffende de luchthaven Schiphol en tevens het Gooi, alsook een dichtbevolkt gebied, doch betreffende ons landschappelijk geheel ander karakter (bosrijk en niet geheel vlak).
Ten noorden aangaande het Noordzeekanaal bevinden zichzelf een Zaanstreek en overige, kleinere, segmenten en dorpen. Een dichtstbevolkte zone loopt tot wat voorbij een plaats Alkmaar. Daar bevinden zichzelf in het deel over de provincie ook landelijker gebieden: Waterland, de grote droogmakerijen Schermer, Beemster, Wormer en Purmer en geheel in het noorden de Kop deze website van Noord-Holland met het uitgestrekte West-Friesland, Wieringermeer, het voormalige eiland Wieringen en het waddeneiland Texel.
De westkust betreffende een provincie is grotendeels via duinen beschermd. Hier liggen bekende badplaatsen ingeval Zandvoort, IJmuiden, Wijk aan Zee, Egmond aan Zee en Bergen. Daar waar de duinen door de Noordzee waren verzwolgen, werd de Hondsbossche Zeewering aangelegd.
Een regio tussen Haarlem, Velsen (met allebei de zijden over het Noordzeekanaal), Beverwijk en Alkmaar heet Kennemerland. Een deel betreffende Kennemerland vormt de IJmond, met de Hoogovens en andere industrie: dit is het westelijk gebied aangaande het Noordzeekanaal, met indien middelpunt de haven en sluizen van IJmuiden. Ten noorden aangaande Kennemerland ligt de oude marktplaats Schagen en op een noordpunt over dit schiereiland een marinehaven Den Helder, tegelijk veerhaven vanwege Texel.
Aan de oostkust liggen historische steden indien Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Monnickendam en Edam en ook dit eiland Marken en een opmerkelijke vissersplaats Volendam.
De voornaamste binnenwateren in Noord-Holland zijn dit IJ (heb je ons zeearm) en dit Noordzeekanaal betreffende een daarin, alang dan niet via zijkanalen, uitmondende riviertjes Amstel, Zaan en Spaarne, en dit Noordhollandsch Kanaal en dit Amsterdam-Rijnkanaal.
Dialecten Noord-Holland
In Noord-Holland geraken meerdere dialecten gesproken. Landelijk geniet het Amsterdams de meeste bekendheid, het uitgezonderd in Amsterdam in steden wanneer Alkmaar, Purmerend en Hoorn heel wat is te horen, omdat op deze plaats heel wat Amsterdammers wonen. Een meest typische dialecten vindt men op dit platteland. Op welke manier noordelijker men komt, op welke deze pagina manier verdere het lokale dialect aangaande de standaardtaal afwijkt; met name dit Tessels en het Wierings hebben een enorm persoonlijk karakter.
Precies ingeval in andere dialectgebieden is in Noord-Holland sprake over ons teruggang met de dialecten. Toch bestaan enkele dialecten nog opvallend vitaal. Met name het Volendams is ter plaatse alsnog enorm doorgaans gesproken. Andere dialecten, zoals dit Aalsmeers, bestaan nagenoeg verdwenen.
Het IJ is vanouds een barrière en het blijkt verder uit de dialecten. De dialecten ten noorden met dit IJ zijn de meeste afwijkende.
Bij het IJ
Aalsmeers
Amsterdams (thans ook in Amsterdam-Noord, Alkmaar, Purmerend etc. te beluisteren)
Goois
Haarlems
Zandvoorts
Een dialecten ten zuiden aangaande het IJ en Noordzeekanaal lijken verdere op een dialecten aangaande Zuid-Holland en worden taalkundig ook dikwijls mits Zuid-Hollands beschouwd. Wel nemen de traditionele dialecten Aalsmeers en Zandvoorts ons overgangspositie in, met zowel Noord- zodra Zuid-Hollandse kenmerken. Een Gooise dialecten, die intern vrij divers bestaan, blijven in de Utrechtse band.
Boven dit IJ
Zaans
Waterlands
Markens
Volendams
Kennemerlands
Egmonds (Derps)
West-Fries
Enkhuizens
Wierings
Tessels
De dialecten over vanouds geïsoleerde gemeenschappen wanneer Volendam, Egmond of de Waddeneilanden beschikken over een enorm persoonlijk ontwikkeling doorgemaakt en zijn op sommige punten enorm conservatief gebleven, waar ze zichzelf op overige punten juist opvallend hebben vernieuwd en daarom zeer scherp betreffende de omliggende dialecten bestaan gaan afwijken.
De ordening aangaande een dialecten boven het IJ is problematisch en kan zijn aanleiding geweest tot verschillende polemieken in een taalwetenschap. Dikwijls kan zijn op de verwantschap betreffende dit Fries gewezen: met name een conservatievere dialecten (Tessels en Wierings) hebben heel wat achterbaks betreffende dit Fries. Veel onderzoekers vermoedden ons Fries substraat: de oorspronkelijke taal zou Fries bestaan geweest. Het Hollands zou het Fries pas laat verdrongen beschikken over Deze site en heeft dit nooit helemaal mogen vervangen, waardoor Friese vormen en constructies nog voortleven in een dialecten. Alhoewel die theorie veel aanhang bezit, wordt ze door overige taalkundigen aangaande een hand gewezen en zouden een Friese vormen eerder op ontlening en toeval berusten.[bron?]
Recreatie Noord-Holland
Recreatie Noord-Holland NV kan zijn een overheids-NV, gesticht op 3 juli 2004, betreffende de Provincie Noord-Holland zodra enig aandeelhouder. De organisatie zorgt in opdracht van een besturen van een recreatieschappen voor een ontwikkeling, aanleg, dit beheer en onderhoud met zes recreatiegebieden in Noord-Holland: Dit Twiske, Alkmaarder en Uitgeestermeer, Geestmerambacht[4], Spaarnwoude, Landschap Waterland en Groengebied Amstelland.
Natuur Noord-Holland
In Noord-Holland bestaan twee omvangrijke nationale parken: het Nationaal Park Duinen over Texel (de gehele westzijde aangaande Texel) en dit Nationaal Park Zuid-Kennemerland (de brede duinstrook met Zandvoort tot in IJmuiden/Velsen).
Daarnaast bestaan er in Noord-Holland ons tiental andere via Natura 2000 aangewezen beschermde natuurgebieden, waaronder het Noordhollands Duinreservaat (betreffende Wijk aan Zee tot Schoorl), de Schoorlse Duinen en een Amsterdamse Waterleidingduinen (tussen wordt hier doorgestuurd Zandvoort en Noordwijk in Zuid-Holland).
Ten slotte zijn daar in Noord-Holland nog ettelijke andere vollere en kleinere natuurgebieden, bijvoorbeeld het Goois Natuurreservaat, een Hulk, het Naardermeer, dit Balgzand en een Loterijlanden.[6]
Natuurbeheer in Noord-Holland vindt o.a. plaats via Vereniging Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Staatsbosbeheer.
Politiek Noord-Holland
1rightarrow blue.svg Zie Politiek in Noord-Holland voor dit hoofdartikel aan dit thema.
Gemeenten Noord-Holland
Noord-Holland is van 2016 ingedeeld in 48 gemeenten.
Aalsmeer
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Bergen
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Den Helder
Diemen
Drechterland
Edam-Volendam
Enkhuizen
Gooise Meren
Haarlem
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heerhugowaard
Heiloo
Hilversum
Hollands Kroon
Hoorn
Huizen
Koggenland
Landsmeer
Langedijk
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Stede Broec
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Waterland
Weesp
Wijdemeren
Wormerland
Zaanstad
Zandvoort